Wirtualne Muzeum Ożarów Mazowiecki przedstawia Odwiedzającym zebrane materiały dotyczące ożarowskiej Ochotniczej Straży Pożarnej. Czynimy to dokładając naszą cegiełkę do przypadającego w styczniu 2024 roku Jubileuszu stulecia OSP Ożarów Mazowiecki.
Oznaczamy te publikacje poniższym znakiem:
„Straż w Ożarowie czci pamięci poległych druhów”
Pod takim tytułem Gazeta Strażacka 1. listopada 1948 roku zamieściła obszerny tekst z odsłonięcia tablicy pamiątkowej przy Krzyżu Strażackim w centrum Ożarowa. Gazeta Strażacka to organ Głównego Związku Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej.
I na kolejnej stronie pisma:
Dla ułatwienia odczytu tekstu zamieszczamy go w wersji tekstowej.
Straż w Ożarowie czci pamięć poległych druhów
Zdjęcia Gazety Strażackiej
Podpis pod zdjęciem po lewej
Członek Zarządu Gł. Mjr. T. Dobrowolski dekoruje zasłużonych strażaków z Ożarowa
Podpis pod zdjęciem po lewej
Samochody Straży Ożarowskiej
Podpis pod zdjęciem po prawej
Synowie poległych druhów odsłaniają tablicę pamiątkową
Podpis pod zdjęciem po prawej
Major T. Dobrowolski wręcza rodzinom pomordowanych strażaków odznaczenia (dop. Na zdjęciu widać dach domu, w którym przed wojną było prywatne przedszkole a współcześnie stoi pawilon GS)
W niedzielę 3 października br. (dop. 1948) odbyła się w Ożarowie pod Warszawą uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej ku czci rozstrzelanych przez hitlerowców w czasie ostatniej wojny – strażaków z tamtejszej Straży. Uroczystość tę połączono z wręczeniem rodzinom zamordowanych odznaczeń korporacyjnych, dekoracją zasłużonych strażaków oraz poświeceniem dwóch samochodów gaśniczych.
Już z samego rana zaczęły zbierać się przed budynkiem straży delegacje pożarnicze oraz miejscowa ludność. Oprócz straży Ożarowskiej, która stawiła się w komplecie, przybyły straże fabryczne z Ożarowa „Kabel Polski” i z Piastowa „Zakłady Kauczukowe” ze sztandarem i orkiestrą oraz z Włoch i Zaborowa.
Raport przyjął członek Zarządu Głównego Związku Straży Pożarnych RP. ob. mjr T. Dobrowolski po czym odbyło się poświęcenie i odsłonięcie tablicy pamiątkowej. Odsłonięcia tablicy dokonali dwaj synowie zamordowanych strażaków.
Prosta i skromna tablica ze znakiem „Polski Walczącej” tak popularnym na murach Warszawy w okresie okupacji zawiera wyryte następujące słowa:
Ś. P.
Łazowski Edmund
Łuczak Wacław
Pawelec Władysław
Reicher Kazimierz
Skórkowski Władysław
Wołkow Stefan
1939 PW 1945
Oddali życie za Polskę
Swym druhom –
Ożarowska Ochot. Straż Pożarna
Po poświeceniu dwóch samochodów gaśniczych (autopogotowie i autopompa) delegat Związku mjr T. Dobrowolski wręczył w imieniu Zarządu Głównego „Medale Zasługi” rodzinom zamordowanych oraz udekorował kilku strażaków za zasługi na polu pożarnictwa ojczystego.
W przemówieniu swoim delegat Związku zaznaczył, że „prace ochotniczych straży pożarnych ściśle się zazębiają z pracami ORMO, zadaniem której jest czuwanie nad bezpieczeństwem mieszkańców naszych wsi i miasteczek oraz gotowość spieszenia z pomocą w razie potrzeby. Wspólne cele i ideały powinny zbliżyć strażactwo ochotnicze do ORMO dla dobra Polski Ludowej”.
Uroczystość zakończono defiladą przybyłych oddziałów i pokazem sprzętu Pożarniczego Straży Ożarowskiej.
*
Ochotnicza Straż Pożarna w Ożarowie czynna jest od dnia 1 stycznia 1924 roku. Założycielem jej byli: śp. Wójt gminy Ożarów Ignacy Perz, Michał Kanclerz, Ludwik Skórkowski, Józef Górski oraz Leonard Górecki. Pierwszym prezesem Straży był inż. Edmund Langer, naczelnikiem zaś Michał Kanclerz.
Pierwszy samochód został nabyty w 1935 roku, motopompa marki „Lis” w 1936 roku, druga w 1942r. Samochód nabyty przed wojną został zabrany przez Niemców w r. 1939. Drugi wóz gaśniczy nabyła Straż i skarosowała sposobem gospodarczym w r. 1942-43.
Do zmotoryzowania Straży w r. 1935 przyczynili się: Prezes Z. Holewiński, b. naczelnik Wład. Skórkowski, L. Górecki oraz E. Lubański (gospodarz straży).
W roku 1947-48 wybudowano z baraku nabytego od wojska salę ze sceną do zebrań i zabaw oraz specjalne pomieszczenie (izbę) dla harcerzy.
W roku 1947 zakupiono z demobilu drugi samochód autopompę „Magirus”, który własnymi siłami został doprowadzony do stanu używalności i oddany do użytku Straży w roku bieżącym (dop. 1948). Poza tym w okresie od 1940 do 1943 roku zakupiono 36 hełmów znormalizowanych, drabinę Szczerbowskiego, kombinezony, uzupełniono sprzęt, mundury itp. Sąsiedzkiej straży pożarnej w Borzęcinie ofiarowano bezpłatnie 35 hełmów i drabinę Szczerbowskiego.
Obecnie straż w Ożarowie posiada: autopogotowie na podwoziu marki „Ford”, autopompę „Magirus”, drabinę francuską i Szczerbowskiego, 2 drabiny hakowe oraz 2 motopompy (DKW i Leopolis II-ej wielkości).
Ppłk. Poż. J. Boguszewski
Gazeta Strażacka nr 18 z 1948 roku
Ppłk. poż Józef Boguszewski (1901-1986)
Artykuł do Gazety Strażackiej napisał ppłk. poż Józef Boguszewski (1901-1986). Przed wojną był m. in. instruktorem pożarniczym Związku Floriańskiego. Był współzałożycielem jedynej w Polsce zakonnej Ochotniczej Straży Pożarnej utworzonej w 1931 r. w Klasztorze Ojców Franciszkanów w Niepokalanowie.
Ex libris Pożarnej Straży w Niepokalanowie sprzed 1939 roku. Zdjęcie z bloga.
Brał udział w wojnie obronnej 1939 roku i w Powstaniu Warszawskim, uciekł z obozu w Pruszkowie i ukrywał się w Brwinowie.
Po zakończeniu II wojny światowej został komendantem w Centralnej Szkole Pożarniczej w Warszawie, redaktorem Przeglądu Pożarniczego i Gazety Strażackiej, autorem wielu artykułów. W roku 1949 napisał i wydał książkę „W walce z pożarem”, będącą historią zakonnej straży pożarnej w Niepokalanowie. Władze oskarżyły go o klerykalizm, pozbawiły stopnia pożarniczego i zwolniły z pracy.
Na blogu
Blog o historii ochrony przeciwpożarowej, sprzętu gaśniczego i działalności straży
można obejrzeć exlibrisy Józefa Boguszewskiego z różnych lat oraz jego zdjęcie.
Ppłk. poż. Józef Boguszewski
Zachęcamy do zapoznania się z życiorysem Józefa Boguszewskiego tu oraz na stronie Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej tutaj.
Mjr. poż. Tadeusz Dobrowolski.
Wymieniany jest w tekście artykułu mjr. poż. Tadeusz Dobrowolski.
Na oficjalnej stronie AK znajdziemy biogram Tadeusza Dobrowolskiego w wykazie: Żołnierze Armii Krajowej – wykładowcy, pracownicy, absolwenci i studenci Centralnej Szkoły Pożarniczej
por. poż. TADEUSZ DOBROWOLSKI – „Grot”
Ur. 16.01.1912 r. w Warszawie. W latach 1935-1938 pracował w Związku Straży Pożarnych RP w Lubelskim Okręgu Wojewódzkim jako instruktor powiatowy w Łukowie. Wówczas w stopniu mł. instruktora poż.
Na początku 1939 r. został przeniesiony do m. Frysztat na Zaolziu (Śląski Okręg Wojewódzki ZSP RP), gdzie również pracował w charakterze instruktora powiatowego. Uczestnik kampanii wrześniowej. Od 1 lipca 1940 r. zatrudniony w Posterunku Straży Pożarnej na Żoliborzu w Warszawie, a następnie w Centralnej Szkole Pożarniczej. W czasie okupacji działa w ZWZ-AK, używał pseudonimu „Grot”. Poszukiwany przez Gestapo ukrywał się od 1942 r.
Po wojnie w latach 1945-1950 pracował w Dowództwie Okręgu Wojskowego w Łodzi, a później w Katowicach, następnie w Departamencie Kwaterunkowo–Budowlanym MON jako szef inspekcji przeciwpożarowej. Jednocześnie pełnił funkcję sekretarza Zarządu Przymusowego Związku Straży Pożarnych RP. Od 1951 do 1955 r. zatrudniony był w Centralnym Zarządzie Budownictwa Wojskowego. W latach 1956-1977 pracował w Komendzie Głównej Straży Pożarnych jako szef Służby Zapobiegania Pożarom. Na emeryturę odszedł w 1977 r. w stopniu pułkownika poż.
Odznaczenia: Złoty Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa” (1948), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1969), Złoty i Srebrny Krzyż Zasługi, Medal za Udział w Wojnie Obronnej 1939r., Srebrna Odznaka „Za Zasługi dla Ochrony Przeciwpożarowej”.
Bibliografia:
„Centralna szkoła Pożarnicza 1939-1945”, Władysław Pilawski, Edmund Kowalski, Warszawa, 1992
Zapraszamy do innych publikacji WMOM związanymi z OSP Ożarów:
Kazimierz Reicher – działalność konspiracyjna i śmierć
Pingback: KRZYŻ W CENTRUM OŻAROWA MAZOWIECKIEGO – Wirtualne Muzeum Ożarów Mazowiecki