Z pewnością wszyscy znamy herb Ożarowa Mazowieckiego oficjalnie obowiązujący od 1990 roku, dziś przypominamy jego historię, symbolikę treści, autorkę projektu, a także inne insygnia odnotowane w Statucie Miasta i Gminy Ożarów Mazowiecki, który jest podstawowym dokumentem ustalającym barwy i symbole gminy.
W najnowszej historii Ziemi Ożarowskiej ważnym wydarzeniem zapisał się rok 1966. 9 grudnia tego roku, rozporządzeniem Rady Ministrów PRL, dotychczasowemu osiedlu Ożarów-Franciszków nadano prawa miejskie. Od 1967 roku zaczęły obowiązywać granice administracyjne nowego miasta – Ożarowa Mazowieckiego a Gromadzka Rada Narodowa przyjęła nazwę Miejskiej Rady Narodowej. W natłoku wielu nowych spraw jakie niosły za sobą sprawy administracji samorządowej o herbie miasta początkowo nie pomyślano. W 1989 roku naczelnik Urzędu Miasta – Piotr Dadas, ogłosił konkurs na projekt plastyczny herbu Ożarowa Mazowieckiego. Spośród nadesłanych projektów wybrano propozycję Janiny Marii Jabłońskiej (1935-2022 , znanej w Ożarowie malarki i nauczycielki plastyki w szkole w Ołtarzewie.
27 lutego 1990 roku Miejska Rada Narodowa zatwierdziła wybrany w konkursie herb miasta.
Herb Ożarowa Mazowieckiego
27 maja 1990 roku w Ożarowie Mazowieckim, tak jak w całym kraju, odbyły się pierwsze, demokratyczne wybory samorządowe. Wybrano 24. osobową Radę Miejską z przewodniczącym Tadeuszem Pancześnikiem. Pierwszym burmistrzem Ożarowa Mazowieckiego radni wybrali Lecha Isakiewicza. Herb miasta wg projektu Janiny Jabłońskiej został wpisany do Statutu Gminy.
Herb użyty w winiecie biuletynu Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w 1990 roku
Minęły kolejne kadencje samorządowe, 3 kwietnia 2003 roku Rada Miejska podjęła trzy ważne dla symboli miasta uchwały:
- Uchwałę nr 46/03, w sprawie ustanowienia dorocznego święta Miasta i Gminy Ożarów Mazowiecki przypadającym w 3.sobotę i następującą po niej niedzielę czerwca o nazwie Dni Ożarowa Mazowieckiego.
- Uchwałę nr 47/03, w sprawie nadania sztandaru Miasta i Gminy Ożarów Mazowiecki, na awersie zaprojektowano herb miasta a na rewersie połączone hasła dwóch klubów radnych: BUDUJEMY WSPÓLNIE – MĄDRZE I SPRAWIEDLIWIE.
- Uchwałę nr 48/03 w sprawie ustanowienia nagrody honorowej miasta, przedstawiającą czterolistną koniczynkę z pozłocistego brązu na kamiennym cokole, zwaną Felicja.
Wszystkie te uchwały zostały wprowadzone w życie samorządu podczas pierwszych Dni Ożarowa Mazowieckiego w czerwcu 2003 roku. W niedzielę 15 czerwca 2003 roku dokonano poświęcenia sztandaru Miasta i Gminy, wykonanego na jedwabnym rypsie przez Siostry Westiarki Jezusa, mieszkanki naszej gminy z Duchnic.
Poświęcenie sztandaru w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego z udziałem ks. proboszcza Zygmunta Rutkowskiego SAC i ks. Jana Oleszko SAC
Przed Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Ożarowie Mazowieckim po poświęceniu sztandaru
Janina Jabłońska, autorka herbu Ożarowa Mazowieckiego z poświęconym sztandarem miasta. Na płacie z białego jedwabiu jest herb pod koroną muralis, ta korona oznacza, że to herb miasta.
Zmiana w herbie miasta wprowadzona przez Janinę Jabłońską w 2003 roku
W roku 2007 przybyło jeszcze jedno insygnium – łańcuch burmistrza miasta, zaprojektowany i wykonany przez Mieczysława Szulca (1954-2008), znanego mistrza grawerskiego, jubilera i złotnika, mieszkańca Izabelina.
Łańcuch burmistrza wykonany przez złotnika Mieczysława Szulca
Herb wykonany w technice emalii komórkowej – fragment łańcucha burmistrza
Najnowsza wersja Statutu Gminy Ożarów Mazowiecki została podjęta uchwałą Rady Miejskiej 23 stycznia 2020 roku i ogłoszona w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego 29 stycznia 2020 roku Poz. 1330.
Rozdział 2 Statutu określa Symbole Gminy, wyjaśnia ich treść, określa barwy i symbolikę, prezentowane są też w załącznikach ich fotografie a zapis jest następujący:
§ 6.
- Barwami Gminy są kolory: czerwony, biały i zielony.
- Symbolami Gminy są: Herb, Flaga i Sztandar.
- Insygniami władzy wykonawczej jest Łańcuch Burmistrza, natomiast władzy stanowiącej jest Łańcuch Przewodniczącego Rady.
§ 7.
- Herb Gminy, przyjęty Uchwałą Nr XII/56/90 Rady Narodowej Miasta i Gminy Ożarów Mazowiecki z dnia 27 lutego 1990 r., jest czteropolowy, w którym poszczególne pola symbolizują:
1) górne lewe – czerwone płomienie na białym tle – nazwę miasta Ożarów Mazowiecki;
2) dolne lewe – kolor czerwony – wieś i folwark Pożarowy;
3) prawe górne – biała czterolistna koniczyna na zielonym tle – szczęście;
4) prawe dolne – zielone i białe pasy – dobrze prosperujące rolnictwo na urodzajnych ziemiach.
- Wzór Herbu Gminy określa załącznik nr 2 do Statutu. (Dodany przez § 1 pkt 1 uchwały Nr XV/155/19 Rady Miejskiej w Ożarowie Mazowieckim z dnia 29 sierpnia 2019 r. o zmianie uchwały w sprawie uchwalenia Statutu Gminy Ożarów Mazowiecki. Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego – 4 – Poz. 1330)
- Herb Gminy objęty jest ochroną prawną, do jego używania uprawnione są organy Gminy, gminne jednostki organizacyjne i jednostki pomocnicze.
- Herbu mogą używać także inne podmioty po uzyskaniu zgody Burmistrza wyrażonej w formie pisemnej określającej warunki i czas .
- Zgoda na używanie herbu może być cofnięta w każdym czasie, jeżeli herb jest używany niezgodnie z warunkami określonymi przy udzielaniu zgody.
- Herb Gminy, zgodnie z obowiązującym wzorem graficznym, może być umieszczany, w szczególności:
1) na budynkach i w ich wnętrzach – siedzibach gminnych jednostek organizacyjnych;
2) na taborze samochodowym gminnych jednostek organizacyjnych;
3) na tablicach pamiątkowych fundowanych przez Gminę;
4) na tablicach i słupach informacyjnych na terenie Gminy;
5) na pieczęciach, blankietach korespondencyjnych, materiałach promocyjnych wydawanych przez Burmistrza lub za jego zgodą.
§ 8.
- Flaga Gminy składa się z czterech pól ułożonych w szachownicę.
- Wzór Flagi Gminy określa załącznik nr 3 do Statutu.
- Flaga Gminy stanowi umowną własność całej społeczności samorządowej i może być wywieszana bez potrzeby uzyskania zezwolenia, jednakże z należytym poszanowaniem.
Flaga Gminy Ożarów Mazowiecki
§ 9.
- Sztandar Gminy, nadany Uchwałą Nr 47/03 Rady Miejskiej w Ożarowie Mazowieckim z dnia 3 kwietnia 2003 r., posiada awers i rewers. Na awersie sztandaru zamieszczony jest herb i napis: „Ożarów Mazowiecki”, a na rewersie – emblemat obrazujący wieniec laurowy i napis: „Budujmy Wspólnie Mądrze i Sprawiedliwie”.
- Wzór sztandaru określa załącznik nr 4 do Statutu.
- Sztandar Gminy może być używany podczas samorządowych i państwowych uroczystości.
- Poczet sztandarowy składa się z trzech osób, ubranych godnie i przepasanych przez prawe ramię szarfą w barwach narodowych.
Awers i rewers sztandaru Ożarowa Mazowieckiego
§ 10.
- Ustanawia się insygnia dla Burmistrza i Przewodniczącego Rady w postaci łańcucha z Herbem Gminy – przedmiot symbolizujący honor, godność i władzę świecką w Gminie. Wzór łańcucha określa załącznik nr 5 do Statutu.
- Burmistrz przyjmuje łańcuch z herbem Gminy podczas sesji Rady, na której składa ślubowanie od ustępującego Burmistrza lub w przypadku ponownego wyboru od Przewodniczącego Rady.
- Burmistrz może używać łańcucha z herbem Gminy podczas oficjalnych uroczystości państwowych i gminnych.
- Przewodniczący Rady przyjmuje łańcuch z herbem Gminy podczas sesji Rady, na której został wybrany od radnego prowadzącego sesję do czasu wyboru Przewodniczącego Rady lub od ustępującego Przewodniczącego Rady.
§ 11.
- W celu wspierania i upowszechniania idei samorządowej i pobudzania aktywności obywatelskiej Rada może przyznawać Honorową Nagrodę Gminy jaką jest „Felicja”. Nagroda przyznawana jest na zasadach określonych w odrębnej uchwale.
Statuetka Felicji – nagrody honorowej miasta Ożarowa Mazowieckiego
- Za szczególne zasługi dla Gminy Rada może przyznać tytuł „Honorowego Obywatela Gminy Ożarów Mazowiecki”. Tytuł przyznawany jest na zasadach określonych w odrębnej uchwale.
Herb Ożarowa Mazowieckiego dobrze wpisuje się we współczesną tradycję miast polskich. Jest zaprojektowany wg najlepszych wzorów heraldyki europejskiej. Tarcza herbowa dzielona jest w szachownicę a poszczególne pola prawidłowo wypełniają figury symboliczne. Ważna jest również przyjęta kolorystyka, podstawowych, czystych barw, zgodna z najdawniejszą sztuką komponowania herbów.
Kazimierz Stachurski, Sierpień 2023
Galeria zdjęć projektów zgłoszonych do konkursu w 1990 roku przez Janinę Jabłońską. Projekty zostały przekazane Wirtualnemu Muzeum przed śmiercią autorki. Posługując się różnymi godłami Janina Jabłońska złożyła kilka projektów w konkursie. Wybrano jeden, do dziś obowiązujący.
 |
 |
 |
 |
Zachowana robocza karta z prac pani Niny Jabłońskiej nad projektem herbu.
