15 grudnia 2023 roku zmarł w wieku 100 lat Lech Sedlaczek.
Jest to dla naszego miasta i rejonu bardzo ważna postać. Przede wszystkim dzięki aktywnemu udziałowi w powstaniu dwóch wydań pracy zbiorowej o walce mieszkańców Ożarowa z okupantem niemieckim:
„Walka mieszkańców Ożarowa z okupantem 1939-1945” z roku 1994, której wydawcą była Komisja Historyczna Koła nr 7 „Jaworzyn” Okręgu Warszawa-Powiat Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, 1994 – 233 stron
„Walka mieszkańców Ożarowa i okolic z okupantem w latach 1939-1945” z roku 2006, której wydawcą było Koła nr 7 „Jaworzyn” Okręgu Warszawa-Powiat Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, 2006 – 294 stron.
Oprócz tego Lech Sedlaczek jest autorem książki „Ryngraf. Wspomnienia 1939-1945”, o której możesz przeczytać pod linkiem.
Dostępna jest też w maszynopisie książka „Ślady ludzi i historycznych wydarzeń w gminie Ożarów Mazowiecki” z 2000 roku.
Do Ołtarzewa przybył jako 14 latek dwa lata przed wybuchem II wojny światowej z rodzicami Kazimierzem i Ireną oraz siostrami Ireną i Krystyną. W Ołtarzewie mieszkała rodzina jego matki Ireny z Sosińskich Sedlaczek. Były to 3 siostry Sosińskie: Aleksandra, Kazimiera i Mieczysława. Rodzina zamieszkała u babci Mieczysławy Wierusz-Kowalskiej w domu (już nie istniejącym) przy ulicy Zamoyskiego 34, zwanym „Krasnoludkiem”.
Willa „Krasnoludek” została kupiona przez siostry Sosińskie i Józefa Kasprzyckiego (ojca generała Tadeusza Kasprzyckiego). Józef Kasprzycki z żoną Marią oraz siostrą Antoniną Amelią Pasternak (1861-1955), (pochowaną na cmentarzu w Ołtarzewie wraz z synem Antonim Bogumiłem, zm. w 1958 roku, księgowym w Fabryce Kabli, słabego zdrowia) wynajmowali połowę dworu Kierbedziów w Ołtarzewie a po jego spaleniu się 8 września 1939 roku przeprowadzili się do willi „Krasnoludek” nazwanej tak od czerwonego dachu wyłaniającego się z gałęzi potężnych kasztanowców.
Willa „Krasnoludek” w Ołtarzewie przy Zamoyskiego 34. Akwarela Elżbiety Marcinkowskiej-Wilczyńskiej z lat siedemdziesiątych.
Metryka ślubu rodziców Lecha Sedlaczka Kazimierza i Ireny Eugenii z Sosińskich wyjaśnia nam wiele o związkach osób zamieszkujących najpierw dwór Kierbedzia, a potem willę „Krasnoludek”.
24 sierpnia 1920 roku w kościele Wszystkich Świętych w Warszawie podporucznik WP Kazimierz Sedlaczek urodzony w 1898 roku we Lwowie, syn Wiktora Józefa i Filipiny z Dominikowskich zawarł ślub z biuralistką Ireną Eugenią Sosińską urodzoną w 1900 roku w Warszawie, córką (nieżyjącego w dniu ślubu) Stanisława i Marii Magdaleny z Pasków, zamieszkałej przy ulicy Marszałkowskiej 153. Świadkami ślubu był kupiec Józef Kasprzycki i major WP Norbert Okołowicz.
Rodzina Okołowicza była związana z rodziną Sedlaczek poprzez ślub majora Norberta Okołowicza z Zofią Sedlaczek urodzoną w 1900 roku, siostrą przyrodnią Kazimierza (córką z pierwszego małżeństwa Wiktora Józefa).
Z kolei Józef Kasprzycki (ur. 1862 roku w Kijach k. Pińczowa) i jego żona Maria Michalina ze Staworzyńskich (występuje też ze Stawoszyńskich) (1871-1949, ur. w Jarosławicach, woj. radomskie) (ślub w Trzeszczanach obecnie woj. lubelskie w 1889 roku) to rodzice gen. Tadeusza Adama Kasprzyckiego (1891-1978).
W metryce ślubu rodziców Lecha Sedlaczka Józef Kasprzycki widnieje jako kupiec.
Lech Sedlaczek w swojej pracy dostępnej w maszynopisie „Ślady ludzi i historycznych wydarzeń w gminie Ożarów Mazowiecki”, udostępnionej w MBC pod linkiem podaje informację (str. 27 skanu), że Józef Kasprzycki, ojciec generała Tadeusza Kasprzyckiego uruchomił w Ołtarzewie montownię maszyn do szycia, które sprzedawała jego firma „The Kasprzycki Company” mająca siedzibę w Warszawie przy ulicy Marszałkowskiej 153 i mająca filię w Częstochowie. W firmie „The Kasprzycki Company” jako buchalterka pracowała Kazimiera Sosińska, (z którą z kolei Józef Kasprzycki kupił przy tej samej ulicy (wtedy) Maurycego Zamoyskiego 34 dom z ogrodem zwany „Krasnoludkiem). Tego domu nie ma. Nie ma też budynku fabryczki maszyn do szycia.
Lech Sedlaczek opisał we wspomnieniach wybuch wojny, ciężką okupację, głód, przepełnienie mieszkań, przyjaźń z rodziną Olędzkich ze dworu Ołtarzew, naukę na tajnych kompletach sióstr Urszulanek, pracę konspiracyjną aż do wzięcia do niewoli pod Jaktorowem w bitwie partyzanckiej 29 września 1944 roku. W „Ryngrafie” znajdziemy też opis niewoli w obozie niemieckim i powrót do Ołtarzewa, do „Krasnoludka”, który był już zamieszkany przez inne rodziny.
Warto tę książkę przeczytać aby zobaczyć oczyma nastolatka rzeczywistość okupacyjną Ożarowa i okolic.
Najbardziej znanym zdjęciem z Lechem Sedlaczkiem z okresu okupacji jest zdjęcie z tajnych kompletów u sióstr Urszulanek.
Stoją od lewej: s. Urszula Górska (1915-1989), nn, Hanna Pacułt, s. Pia Niewiarowska (1907-1995), Krystyna Orłowska (1926-2019) (starsza siostra Anny Teresy Orłowskiej–Rubach), Jerzy Stefaniak (brat Jana). Siedzą od lewej: Czesław Chruściński „Sęp” (1926-2001), Zbigniew Złotnicki „Ketling” (1927-2009), Jan Stefaniak „Kur” (1927-1983), Lech Sedlaczek „Hak” (1923-2023).
Przytaczamy biogram Lecha Sedlaczka i jego zdjęcie za publikacją na stronie Domu Spotkań z Historią.
Lech Sedlaczek – biogram
Urodził się 6 czerwca 1923 w Kutnie jako drugie z trojga dzieci Ireny z domu Sośnickiej (prawidłowo Sosińska) i Kazimierza Sedlaczka. Matka pochodziła z zubożałej szlachty spod Lublina, ojciec był synem Morawianina, który osiadł we Lwowie. Brat ojca, Stanisław Sedlaczek, współtworzył Harcerstwo Polskie. Ojciec w niepodległej Polsce był oficerem żandarmerii, później Wojska Polskiego w 65 Pułku Piechoty w Grudziądzu. Rodzina w związku z jego służbą często się przeprowadzała. Lech Sedlaczek rozpoczął naukę w szkole powszechnej w Gniewie, kontynuował ją w gimnazjum im. Jana Sobieskiego w Grudziądzu; należał do harcerstwa. Po przejściu ojca na emeryturę rodzina zamieszkała w Ożarowie pod Warszawą.
Po wybuchu wojny Lech Sedlaczek uczył się na tajnych kompletach prowadzonych przez siostry urszulanki. W 1941 roku podjął działalność konspiracyjną, najpierw w łączności, następnie w plutonie saperów VII Rejonu AK „Jaworzyn”, przybierając pseudonim Hak. Po wybuchu powstania warszawskiego przedostał się do oddziałów AK w Kampinosie. Przyjmował zrzuty z zaopatrzeniem, był w oddziale „Jerzyków” z dostawą broni dla powstańców. Po bitwie pod Jaktorowem we wrześniu 1944 został wywieziony do stalagu Altengrabow, a następnie do Magdeburga, gdzie pracował przy reperowaniu torów kolejowych. 12 kwietnia 1945 w związku ze zbliżaniem się frontu został ewakuowany razem z innymi jeńcami do pobliskiego Colbitz, dokąd następnego dnia wkroczyli Amerykanie. Dostał wówczas przydział do służby pomocniczej w oddziale amerykańskiej żandarmerii wojskowej. Jego ojciec, aresztowany w styczniu 1945 przez NKWD, zmarł w obozie Kizel (Kizieł) w Kraju Permskim na Uralu.
Po powrocie do Polski Lech Sedlaczek rozpoczął studia prawnicze, ale porzucił je ze względów finansowych. Zatrudnił się w Milanówku jako wychowawca w prowadzonym przez urszulanki internacie dla chłopców. Działał w komendzie Chorągwi Mazowieckiej ZHP. W 1948 roku został zatrzymany przez UB pod zarzutem posiadania magazynu broni z czasów wojny; po złożeniu wyjaśnień i odnalezieniu składu odzyskał wolność. Podjął pracę w Centrali Handlowej Materiałów Budowlanych, następnie w Zjednoczeniu Przemysłu Paszowego „Bacutil”, awansując na stanowisko naczelnika. Po przejściu na emeryturę w 1983 roku działał w środowisku żołnierzy AK, przyczynił się do wydania monografii pt. „Walka mieszkańców Ożarowa z okupantem”. Poświęcił się też dokumentowaniu historii swojej rodziny. Ożenił się, ma córkę Joannę.
Odznaczenia:
Krzyż Armii Krajowej, Medal Wojska po raz 1, 2 i 3,
Warszawski Krzyż Powstańczy,
Medal „Pro Memoria”,
Patent Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny„,
Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej,
Odznaka Pamiątkowa Akcji ”Burza”,
Odznaka Weterana Walk o Niepodległość,
Odznaka – Wyróżnienie ŚZŻAK „za wkład pracy społecznej poświęconej etosowi Armii Krajowej”.
Jan Sedlaczek jest pochowany na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie, kwatera 46B, rząd 1, grób 4
Córka Joanna, artystka i ilustratorka zamieściła w Gazecie Wyborczej nekrolog:
O Lechu Sedlaczku przeczytasz też na stronie Powstańcze biogramy
Lech Sedlaczek przekazał Muzeum Powstania Warszawskiego zbiory zdjęć dokumentujących swoją działalność w czasie okupacji. Znajdziemy tam wiele zdjęć z Ołtarzewa i Ożarowa.
