W nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku wybuchło Powstanie Listopadowe. Trwało rok. Najbliżej naszego miasta stoczono 17 sierpnia 1831 roku potyczkę pod Broniszami. W Parku w Broniszach to tragiczne wydarzenie upamiętnia głaz i żelazny krzyż. W tym miejscu pamięci odbywają się uroczystości w Święto Niepodległości.
Już dwa dni po potyczce prasa ją opisywała:
onegdajszy oznacza przedwczorajszy
Z kolei w Gazecie Warszawskiej z początku września 1831 roku zamieszczono rozkaz dzienny z 19 sierpnia 1831 roku wydany w Kwaterze Głównej na Czystem (obecnie dzielnica Wola) z wykazem odznaczeń. Za bitwę pod Broniszami w 3 Pułku Piechoty Liniowej nadano 10 złotych i 21 srebrnych krzyży Virtuti Militari. Inne formacje miały też liczne nadania tego najwyższego polskiego odznaczenia wojennego.
„Ozdobieni zostają:
„złotym krzyżem w 3. Pułku Piechoty Liniowej zostali odznaczeni majorowie: Karol Thieme i Józef Gerhard, kapitanowie: Tadeusz Vander-Noth, Józef Leśniewski, Piotr Bzowski, porucznicy: Otto Kołodowski, Zenon Kułakowski, Fortunat Wolski, podporucznicy: Franciszek Kananowski i Jan Szczepański.
Srebrnym krzyżem zostali odznaczeni sierżanci starsi: Marcin Ekert, Józef Kaczkowski, Teodor Holtzmann, Wincenty Włodarski, podoficerowie: Stanisław Stefański, Mikołaj Kierzkowski, Karol Gierasiński, Jan Sadkowski, Karol Korsak, Stanisław Rogowski, Józef Januszewski, vice-poddoficer: Wojciech Barszcz, żołnierze: Teodor Woźniak, Józef Remsza, Adam Kopera, Jan Małodobry, Jakub Kopcewicz, Roch Jagiełło, Grzegorz Korabiewski, Tomasz Piesiewicz i Wawrzyniec Żurawski”.
Przeczytaj opis bitwy pod Broniszami w Wirtualnym Muzeum.
