Boże Narodzenie we dworze Reicherów – Wirtualne Muzeum Ożarów Mazowiecki

Wspomnienia z okresu międzywojennego Haliny Woyke z domu Urbanowicz

Wszystkie święta Bożego Narodzenia i Wielkanoc spędzaliśmy zawsze w Ożarowie. Podobnie ciocia Lola z wujkiem Mieczkiem oraz Anusia i Marysia, z czasem także ze swoimi mężami. Często, ale nie zawsze, dojeżdżali z Wilna wujek Michał z ciocią Wandą.

Wysoka aż do sufitu choinka stała zawsze na środku przedpokoju. W dniu wigilijnym przed południem ubierały ją Marysia, Lusia (ja) i Ewa. Nie było nigdy bombek. Uważane to było za zwyczaj niemiecki. Nie było też nigdy żadnych zabawek kupowanych. Kupowało się tylko lichtarzyki, świeczki, złoto i srebro. A przez kilka tygodni przedświątecznych same robiłyśmy zabawki i łańcuchy z papieru, bibuły, słomek i wydmuszek. Nie było też waty. Stare złoto i srebro z lat ubiegłych służyło do owijania pnia.

Tego samego dnia, 24 grudnia, były imieniny Ewy. Toteż zwykle dostawała dwukrotnie prezenty: rano na imieniny, a wieczorem na gwiazdkę.

Obowiązywał zwyczaj, niechętnie przyjmowany przez dzieci, że najpierw była kolacja wigilijna, a potem dopiero choinka i prezenty. Kolacja była tradycyjna z karpiem, makiem, łamańcami itp. Po kolacji dzieci (Anusia, Marysia, Lusia i Ewa) zostawały w pokoju stołowym, a dorośli udawali się do choinki. W stołowym pozostawał zawsze wujek Mieczek który nie brał udziału w układaniu prezentów pod choinką. Niecierpliwiliśmy się zawsze wszyscy bardzo i nie mogli doczekać otwarcia drzwi do przedpokoju.

Wreszcie drzwi otwierały się, świeczki na choince były zapalone, sztuczne ognie płonęły, a pod choinką piętrzyły się stosy prezentów.

Potem przechodziliśmy do salonu. Brońcia podawała owoce i bakalie. Marysia brzdąkała na fortepianie kolędy, które czasem próbowaliśmy śpiewać.

Halina (1922-2010), zwana Lusią, córka Anieli Urbanowicz,

Ewa (1926-1944), córka Anieli Urbanowicz,

Marysia Treter (1916 – 1978). córka Ludwiki i Mieczysława,

Anusia Kamieńska (1911-1990), córka Wandy Kamieńskiej, przyrodniej siostry Anieli Urbanowicz,

Ciocia Lola, Ludwika Reicher (1886-1959) zwana Lolą, I voto Małkowska – mąż Feliks Stefan, II voto Treter- mąż Mieczysław (1883-1943) zwany Mieczkiem, córka Marysia Treter (1916 – 1978) (I voto Michałowska -mąż Jerzy, II voto Horowitz – mąż Ludwik, sekretarka w Londynie St. Mikołajczyka,

Wujek Mieczek – Mieczysław Treter (1883-1943), historyk, krytyk sztuki, drugi mąż Ludwiki, siostry Anieli Urbanowicz,

Wujek Michał – Michał Reicher (1888-1973), dr nauk biologicznych, anatom i antropolog, profesor zwyczajny, rektor Akademii Medycznej w Gdańsku, brat Anieli Urbanowicz,

Ciocia Wanda Reicher z domu Krasnodębska (1892-1982), malarka, żona Michała Reichera,

Brońcia (1900-1987) – pomoc domowa we dworze Reicherów

A za oknem salonu stała druga ogromna choinka. Nasz wspaniały świerk.