Rodzina Słomińskich – część 1

Część pierwsza

Przedstawiamy Państwu Kazimierza Słomińskiego, nauczyciela muzyki, fizyki, geografii, kierownika Szkoły Podstawowej nr 1 w Ożarowie, społecznika, obecnego w naszym mieście od lat przedwojennych.

Kazimierz Słomiński

Zanim znajdziemy się w Ożarowie, przenosimy się na zachodnie Mazowsze, skąd pochodził Kazimierz i jego żona Janina.

Rębowo – miejsce urodzenia, Niesłuchowo – miejsce urodzenia żony i prywatnego nauczania Kazimierza, Miszewo Murowane – miejsce pierwszej pracy jako nauczyciela w szkole oraz prywatnych lekcji dawanych przez Kazimierza

W Kalendarzu Informatorze Mazowsza Płockiego i ziem sąsiednich z 1939 roku miejscowości były opisane w taki sposób:

Rodzina Kazimierza Słomińskiego

Kazimierz urodził się we wsi Rębowo koło Wyszogrodu w 1903 roku w rodzinie rolników Antoniego i Małgorzaty Słomińskich.

Miał dwie siostry i brata Stanisława.

Kazimierz Słomiński (stoi po prawej) z rodzicami (Antonim i Małgorzatą) oraz siostrami.

Brat Kazimierza Słomińskiego, Stanisław.

Rodzina Słomińskich gospodarowała na 32 morgach ziemi (zakładając, że była stosowana morga nowopolska równa 0,5598 ha, to prawie 18 ha).

Kazimierza, rodzice wytypowali do nauki, jego siostry wyszły za mąż za rolników.

Seminarium Nauczycielskie Męskie im. Króla Bolesława Krzywoustego w Płocku 

Po ukończeniu szkoły podstawowej Kazimierz Słomiński wyjechał do Płocka, gdzie przez 5 lat uczęszczał do Seminarium Nauczycielskiego Męskiego im. Króla Bolesława Krzywoustego. Nauka w tej szkole przez pierwsze trzy lata miała charakter ogólnokształcący a przez kolejne dwa lata zawodowy. Seminarium posiadało własną szkołę ćwiczeń, którą była dwuklasowa szkoła powszechna. Kadra była na bardzo wysokim poziomie. Przykładowo muzyki uczył wybitny kompozytor i dyrygent Faustyn Piasek, a rysunki prowadził wybitny malarz Czesław Idźkiewicz. Kazimierz Słomiński uzyskał w Seminarium maturę i uprawnienia do nauki w szkołach powszechnych.

Pierwsza strona notarialnego odpisu świadectwa maturalnego z Seminarium Nauczycielskiego, strona 1

Druga strona notarialnego odpisu świadectwa maturalnego z Seminarium Nauczycielskiego, strona 2

Półroczny wykaz ocen z Seminarium Nauczycielskiego, rok 1922/23

Seminarium Nauczycielskie Męskie (1916-1936) upaństwowiono w roku szkolnym 1920/1921. Szkoła posiadała swą siedzibę przy ul. Królewieckiej, a dyrektorem był Piotr Augustyn. Ta szkoła przybrała imię króla Bolesława Krzywoustego. System pięcioletniego szkolenia nauczycieli miał charakter ogólnokształcący. W Seminarium pracowali wybitni nauczyciele, a młodzież działała w różnych organizacjach. Rocznie progi szkoły opuszczało dwudziestu kilku absolwentów. Ostatni w 1936 roku, str. 16, Anna Maria Stogowska „Patriotyczny obowiązek – organizacja szkolnictwa polskiego”, Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego tom 12.

Dr hab. prof. nadzw.Ewa Wiśniewska opublikowała w Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego PłockiegoNotatki Płockie : kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego, Tom 43, Numer 1 (174) (1998) s. 20-24.

 

Przynajmniej na zdjęciu możemy poznać kolegów ze szkoły średniej (Seminarium Nauczycielskiego) Kazimierza Słomińskiego.

Koledzy szkolni z Seminarium Nauczycielskiego. Pierwszy z prawej stoi Kazimierz Słomiński.

Prezentujemy też piękne tableau absolwentów i kadry profesorskiej Seminarium Nauczycielskiego w Płocku z jego dyrektorem Piotrem Augustynem (jego podpis jest też na świadectwie maturalnym Kazimierza).

Tableau absolwentów z lat 1924-1930 Seminarium Nauczycielskiego. Strzałka pokazuje Kazimierza Słomińskiego.

Praca zawodowa Kazimierza Słomińskiego

Pierwsza praca jako nauczyciel

Kazimierz Słomiński został skierowany do pracy w czteroklasowej szkole powszechnej w Miszewie Murowanym. Mieszkał w mieszkaniu w budynku szkoły. Mieszkanie otrzymała też jedna z nauczycielek. Dwóch innych nauczycieli mieszkało u gospodarzy. Jak widać na zachowanych zdjęciach szkoła była parterowym budynkiem krytym strzechą.

Z dokumentów wynika, że pracował od 1 września 1925 roku do 1936.

4 – klasowa Szkoła Powszechna w Miszewie Murowanym. Siedzi pierwszy od lewej Kazimierz Słomiński.

4 – klasowa Szkoła Powszechna w Miszewie Murowanym. Siedzi pierwszy od lewej Kazimierz Słomiński. Siedzi czwórka nauczycieli uczących w tej szkole.

Zachowały się dwa zdjęcia z uczniami Szkoły Powszechnej w Miszewie Murowanym.

Kazimierz Słomiński z uczniami swojej szkoły (siedzi po prawej stronie).

Uczniowie Szkoły Powszechnej w Miszewie Murowanym

Potwierdzeniem pracy Kazimierza Słomińskiego w szkole w Miszewie Murowanym jest laurka z tej szkoły z podpisami uczniów, nauczyciela, księdza katechety przygotowana w 1926 roku w związku ze 150. rocznica amerykańskiej deklaracji niepodległości.

Na portalu histmag.org możemy przeczytać:

„W 1926 roku do Białego Domu i prezydenta USA Calvina Coolidge’a trafiło 111 tomów z ponad 30 tys. stron podpisów obywateli II RP – miało to być niezwykłe podziękowanie za wkład Stanów Zjednoczonych w odbudowę niepodległej Polski i jednoczesne uczczenie 150. rocznicy ogłoszenia amerykańskiej deklaracji niepodległości. Polskie autografy przez wiele lat pozostawały zapomniane, aby po ponownym odkryciu w Bibliotece Kongresu USA stać się unikalnym świadectwem dawnych czasów”.

Zachęcamy do obejrzenia krótkiego, ciekawego filmu o projekcie „Klasa 1926” w serwisie YouTube

Z portalu www.polska1926.p pochodzą dwie strony podpisów ze szkoły w Miszewie Murowanym. Zakończone są podpisem Kazimierza Słomińskiego.

Podpisy uczniów Szkoły Powszechnej w Miszewie Murowanym w 1926 rok, strona 1

.

Podpisy uczniów Szkoły Powszechnej w Miszewie Murowanym w 1926 rok, strona 2

Na stronie 1 umieszczony jest podpis księdza katechety Henryka Nagrodzkiego. Ten zasłużony dla opisywanego regionu Mazowsza ksiądz jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1906 roku był sekretarzem koła Macierzy Polskiej, które zajmowało się tworzeniem szkół elementarnych. Ksiądz Henryk Nagrodzki był wtedy (1904-1908) proboszczem w parafii pw. Św. Stanisława Biskupa Męczennika w Czernicach Borowych.

 Potem (od 1909-1917) ksiądz był proboszczem w parafii św. Anny w Strzegowie.

 

Kazimierz Słomiński został uwieczniony w czasie lekcji muzyki w z klasą czwartą w 1936 roku.

Lekcja muzyki w klasie czwartej Szkoły Powszechnej w Miszewie Murowanym w roku 1936. Na ścianie portrety Józefa Piłsudskiego i premiera Felicjana Sławoja Składkowskiego.

Kazimierz Słomiński w 1935 roku

Kazimierz Słomiński po pracy w szkole podejmował pracę dodatkową. W okolicznych dworach prowadził wg współczesnych określeń „nauczanie domowe”. Często wysyłano po niego pod szkołę bryczkę aby szybko dojechał na zajęcia. Przed wojną  tych dworów, mniejszych i bardziej okazałych było w okolicy bardzo dużo.

Dzieci ze dworów odbierały domową edukację w zakresie czteroklasowej szkoły elementarnej i dodatkowo przygotowanie do nauki w gimnazjum. Na wsiach nie było za dużo szkół, często były to szkoły dwuklasowe. 

Do gimnazjum dzieci dworskie wyjeżdżały do Płocka.

Oprócz nauczania młodszych dzieci, młody nauczyciel był często zapraszany do towarzystwa dorosłych w okolicznych dworach a to na preferansa (gra karciana dla trzech osób), a to na wieczorki taneczne czy jazdę konną. Kazimierz dobrze jeździł konno – miał przeszkolenie w Szkole Kawalerii w Grudziądzu.

W rodzinnym albumie i we wspomnieniach pozostały dwa dwory i dwie młode kobiety, które podobno kochały się w Kazimierzu.

Dwór Zygmunta Turskiego (1868-940) i jego rodziny w Bobrowicach. Wygląd współczesny, własność prywatna, agroturystyka, restauracja. Zdjęcie ze strony

Dwór Tadeusza Lasockiego i jego rodziny w Miszewie Murowanym. Stan współczesny. Dom Pomocy Społecznej. Zdjęcie ze strony.

To były sympatie Kazimierza Słomińskiego. Mógł się podobać a do tego jeszcze grał na skrzypcach. Pamiątki w rodzinnym albumie to zdjęcia.

Panna Lasocka

Panna Turska

Według rodzinnej opowieści zakochaną pannę Lasocką rodzice wysłali na studia do Paryża, bo związek z nauczycielem nie był możliwy ze względu na różnice społeczne.

We wspominanym wcześnie Kalendarzu Informatorze Mazowsza płockiego i ziem sąsiednich z 1939 roku zamieszczono wykazy majątków (większych niż 100 ha) i ich właścicieli.

Gmina Miszewo Murowane i Gmina Rębowo tak się tam prezentowały:

Majątki ziemskie w 1939 roku.

Druga praca jako nauczyciel

Ze szkoły w Miszewie Murowanym Kazimierz Słomiński został skierowany do Szkoły Powszechnej w Tarczynie. Placówka funkcjonowała w Tarczynie od 1908 roku.

Kazimierz Słomiński w Tarczynie

Nie zachowało się zbyt dużo materiałów z tego okresu.

Ćwiczenia uczniów szkoły w Tarczynie do tańca ludowego

Doskonalenie umiejętności pedagogicznych

W latach po odzyskaniu przez Polskę niepodległości władzom zależało na jak najszybszym uruchomieniu szkół elementarnych i objęciu jak największej liczby dzieci nauczaniem według jednego programu. Stąd takimi nauczycielami dla klas niższych byli absolwenci Seminariów Nauczycielskich, będących w rzeczywistości średnimi szkołami zawodowymi.

Kadra nauczycielska wymagała doskonalenia umiejętności pedagogicznych. Odbywały się liczne kursy i szkolenia. Wymieniano się doświadczeniami.

Kazimierz Słomiński brał w nich również udział. Oto kilka zdjęć z takich spotkań.

Zebranie nauczycieli w Warszawie

Zebranie nauczycieli w Warszawie

Zebranie nauczycieli w Warszawie

Szkolenie nauczycieli w Nasielsku

Trudno określić co to są za zawody. Zawodnik po prawej stronie to Kazimierz Słomiński. Zdjęcie około 1935 roku.

Nauczyciele przed warsztatami szkolnymi Prylińskiego. Nie wiemy gdzie one się znajdowały. Może ktoś z czytelników będzie wiedział.

Kazimierz Słomiński w Ożarowie

Nadszedł rok 1937. Można go uznać za początek historii Kazimierza Słomińskiego w Ożarowie.

Kazimierz Słomiński ze skrzypcami przed wojną

Postanowił rozwijać swoje umiejętności w grze na skrzypcach. Rozpoczął studia zaoczno-wieczorowe w Akademii Muzycznej w Warszawie w klasie skrzypiec.

Na własną prośbę został przeniesiony od 1 września 1937 roku ze szkoły powszechnej w Grzędach koło Tarczyna do pracy w Szkole Powszechnej w Ożarowie (obecna Szkoła Podstawowa nr 1). Uczył różnych przedmiotów ale specjalizował się w nauce muzyki i śpiewu. Mieszkał w wynajętym mieszkaniu przy ulicy Kolejowej 5, w kamienicy, w której funkcjonował sklep państwa Kaczanowskich.

Koniec części 1

Co było dalej? Przeczytasz w części 2 sagi. Rodzina Słomińskich – część 2.

Powiązane zdjęcia: