Kolejna NOC MUZEÓW za nami, dla Wirtualnego Muzeum już czwarta z kolei a wspólnie z Domem Kultury „Uśmiech” druga.
W roku 2024 uczciliśmy 80. rocznicę bitwy o Monte Cassino. 18 maja to dzień zwycięstwa pod Monte Cassino. Nasz projekt połączyliśmy, dzięki Piotrowi Michalczykowi, członkowi SH WMOM z wystawą plenerową filmu „Czerwone maki”, który niedawno wszedł na ekrany kin. Obraz wyreżyserował Krzysztof Łukaszewicz, producentem jest WFDiF a dystrybucją zajmuje się „Kino Świat”. Wystawa 30. fotosów autorstwa Olafa Tryzny z filmu była prezentowana na ogrodzeniu Parku Łazienkowskiego. Po czujnym okiem pani Jolanty Kołodyńskiej zawisła na ogrodzeniu parku skweru bł. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Ożarowie Mazowieckim.
Fot. Kazimierz Stachurski
Fot. Kazimierz Stachurski
Fot. Kazimierz Stachurski
Fot. Kazimierz Stachurski
Fot. Grażyna Lipska-Zaremba
Fot. Bogumiła Borkowska
Otwarcia wystawy, poprzez wypuszczenie w przestworza nad Ożarowem balonów w barwach miasta, dokonała pani skarbnik Małgorzata Piotrowska i Rafał Zaremba z Wirtualnego Muzeum.
Fot. Kazimierz Stachurski
Na wydarzenie przybyła licznie rodzina Jana Bytnera, jednego z uczestników bitwy o Monte Cassino.
Rodzina Jana Bytnera. Fot. Grażyna Lipska-Zaremba
Zapraszamy mieszkańców Ożarowa i gości do spaceru wzdłuż wystawy: tym, którzy byli na projekcji filmu ku przypomnieniu a pozostałym na zachętę. To film fabularny gdzie historia miesza się z fabułą.
Druga część wydarzenia odbywała się w udostępnionej przez pana Andrzeja Bartkowskiego , prezesa MCC Mazurkas, sali wyposażonej w ekran i rzutnik.
W Hotelu Mazurkas
Wirtualne Muzeum przygotowało materiały o dwóch mieszkańcach naszego miasta, którzy przeszli cały szlak Armii Gen. Władysława Andersa, brali udział w bitwie o Monte Cassino i w 1947 roku wrócili do Ożarowa. To Jan Bytner (1914-1987) i Edward Rewera (1909-1991).
Jan Bytner
Jan Bytner w brytyjskim mundurze battle dress w stopniu bombardiera. Na piersi odznaka pułkowa 5 Kresowej Dywizji Piechoty, której to żołnierze walczyli we Włoszech i zdobywali klasztor Monte Cassino. Nad odznaką widać baretki, które wskazują, że Jan posiadał jeszcze inne odznaczenia (opis munduru Michał Kochanek),
Odznaczony Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino jako bombardier 5. Kresowego Pułku Artylerii Przeciwlotniczej Lekkiej.
Rodzina Jana Bytnera (dołączyła wnuczka z Warszawy) zmobilizowała się bardzo i otrzymaliśmy piękne zdjęcia, w tym jedno przedstawiające żołnierzy polskich wśród maków oraz drugie – przed amerykańskim samolotem Liberator – B24, z których to samolotów zrzucana była pomoc dla powstańców warszawskich. To drugie zdjęcie przyniosło nierozwiązaną przez nas zagadkę
Chodzi o napis „My achin back” w tłumaczeniu wprost „bolą mnie plecy”. Może ktoś z czytelników pomoże wyjaśnić ten napis.
Edward Rewera w 1943 roku w Bagdadzie
Goście wydarzenia mogli obejrzeć w udostępnionej książce Melchiora Wańkowicza zdjęcie w ruinach klasztoru benedyktynów na wzgórzu Monte Cassino, na którym jest nasz drugi bohater Edward Rewera.
Stoi pierwszy z lewej Edward Rewera. Zdjęcie z książki Melchiora Wańkowicza „Monte Cassino”
Porucznik 350 Kompanii Materiałowej został odznaczony Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino i szeregiem innych odznaczeń.
Mieszkająca we Francji córka Edwarda Rewery zdecydowała o przekazaniu odznaczeń swojego ojca włodarzom naszego miasta.
Ten uroczysty moment nastąpił po prezentacji postaci Edwarda.
W specjalnej gablocie wyeksponowana była legitymacja Krzyża Monte Cassino, Krzyż, medal wybity na 40.lecie bitwy oraz 10 miniaturek odznaczeń.
Kazimierz Stachurski przeczytał list od córki Edwarda Rewery, Elżbiety Litwin, a Rafał Zaremba przekazał odznaczenia na ręce pana burmistrza Pawła Kanclerza.
Był to bardzo wzruszający moment. Pan burmistrz podziękował za dar.
Zebrani mogli wrócić do przerwanej prezentacji.
Wirtualne Muzeum miało dla wszystkich kolejną niespodziankę. W przeddzień wydarzenia znalazł się kolejny uczestnik bitwy o Monte Cassino. Pani Hanna Wolska nadesłała informacje o swoim ojcu Bogdanie Żukowskim, oraz zdjęcie z małym miśkiem Wojtkiem, który został adoptowany i wychowany przez żołnierzy 2. Korpusu. Rodzina Żukowskich mieszkała w Płochocinie. Czekamy na materiały od brata pani Hanny. Bogdan Żukowski znalazł się w książce Normana Daviesa „Szlak nadziei” o szlaku Armii Andersa.
Po lewej Bogdan Żukowski.
Miś Wojtek znalazł się w gawędzie o Monte Cassino gdyż brał czynny udział w bitwie wciągając amunicję i zaopatrzenie na wzgórze, a po bitwie został awansowany do stopnia kaprala. Piotr Michalczyk z kolei opowiedział jak realizowano w filmie „Czerwone maki” sceny z niedźwiedziem.
Zakończyliśmy spotkanie odtworzeniem pierwszego nagrania piosenki „Czerwone maki na Monte Cassino” z 1944 roku. Autorem słów był Feliks Konarski, melodii – Alfred Schütz a wykonawcą pierwszego nagrania Adam Aston. Pierwsze wykonanie z kolei należy do Gwidona Boruckiego.
Lista naszych lokalnych bohaterów bitwy o Monte Cassino jest otwarta. Mamy przeczucie, że znajdą się kolejne osoby. Planujemy opisanie tych osób w osobnym wpisie. Do zobaczenia na stronie www.wmom.pl Wirtualnego Muzeum.
Galeria zdjęć
