Na dawnym terenie koszarki dróżnika przy skrzyżowaniu ulic Poznańskiej i Świerkowej w Broniszach nieopodal wjazdu do Rynku Rolnego stoi drewniana kapliczka szafkowa zwieńczona krzyżem prawosławnym powtórzonym na ścianach bocznych. Drewniany trzon pod szafką oraz część elementów drewnianej szafki wymagają konserwacji bądź naprawy. Wewnątrz szafki znajduje się obraz Matki Bożej przypominający ikonę.
Kapliczka prawosławna w Broniszach
Kapliczka prawosławna w Broniszach
Pierwsze spojrzenie na ten obraz skojarzyło mi się z obrazem Matki Bożej Miłosierdzia z Ostrej Bramy w Wilnie, (kopia bez ozdobnej sukni znajduje się w katedrze w Kołobrzegu). Na obydwu obrazach Matka Boża ma głowę zwróconą w prawą stronę, opuszczony wzrok i smutną twarz, inaczej przedstawiony jest układ rąk.
|
|
|
O opisanie obrazu z tej kapliczki poprosiłem historyka sztuki pana Kazimierza Stachurskiego, oto jego opis:
„Obraz Matki Bożej w kapliczce z Bronisz, jest z całą pewnością pochodzenia prawosławnego, (być może grekokatolickiego), ponieważ: Matka Boża ma na sobie maforion, długą wierzchnią szatę (czasem szal) w kolorze ciemno niebieskim ze złotym lamowaniem, to typowy strój Bogarodzicy w malarstwie ikonowym.
W starożytności maforion przechowywany był w Konstantynopolu jako relikwia.
Ponadto przedstawiona jest na złotym, jednolitym tle z wygrawerowanym (rytym) nimbem, który promieniście rozchodzi się od Jej głowy, a po obu stronach głowy Maryi umieszczony jest w typowym greckim skrócie Jej monogram: MP OY, co jest skrótem od greckich słów MHTHP OEOY, co znaczy Matka Boga.
Obraz z Bronisz nie przedstawia typu znanego w ortodoksyjnych, prawosławnych ikonach,
jest pewnie kompilacją różnych wyobrażeń Matki Boże. Na zdjęciu widać, że jest w dobrym stanie zachowania”
O tej kapliczce pisał już w miesięczniku Misericordia pan Leonard Łuczak w październiku 2016 roku. Jego opis znajduje się na stronie 14 tego numeru. Pozwolę sobie przytoczyć fragment tego opisu:
„We wsi Bronisze mieszkało kilka rodzin rosyjskich kolonistów-rolników. Jeden z Rosjan jeszcze przed wybuchem pierwszej wojny światowej został wzięty „w sołdaty”. W czasie wojny zaginął o nim słuch. Prawdopodobnie dostał się do niewoli. Pewnej nocy matce chłopaka przyśniła się Matka Boża, obiecując, że syn wróci, i polecając postawić kapliczkę na pamiątkę snu. W tym samym czasie kobieta na strychu swojego domu znalazła oleodruk z Matką Bożą, który został umieszczony w kapliczce. Syn wrócił. W czasie budowy rynku hurtowego kapliczki nie naruszono i pozostała na swoim miejscu, następnie staraniem parafii prawosławnej została odnowiona. Obraz w kapliczce nie jest kopią żadnej ze znanych ruskich ikon, nie zachowuje też czystości stylu. Postać Matki Bożej jest najbardziej zbliżona do przedstawień na ikonach „umilenie”, ale w tym przypadku przede wszystkim brak Dzieciątka. Obraz w kapliczce był otoczony pewnym kultem zarówno przez prawosławnych, jak i katolików.” (informacje pozyskane z Cerkwi na Woli).
Poszukując informacji o historii dróżników i ich koszarek poznałem panią, która od dziecka to jest od czasów drugiej wojny mieszka przy tej kapliczce. Jest córką dróżnika z Bronisz, na którego odcinku drogi, na starym skrzyżowaniu Szosy Poznańskiej oraz drogi do Piotrkówka i Babic stała już przed drugą wojną światową omawiana kapliczka. Pani Helena pamięta tę kapliczkę jeszcze z czasów dziecinnych i młodzieńczych, kiedy z koleżankami i kolegami prosili za wstawiennictwem Matki Bożej o pomoc w nauce odmawiając ,,zdrowaśki’’ lub śpiewając ,,majówki’’. Do kapliczki w okresie powojennym do lat dziewięćdziesiątych przyjeżdżała z Warszawy pani, która opiekowała się kapliczką, przywoziła kwiaty i wstępowała na rozmowy z rodzicami pani Heleny.
Kapliczka do czasu budowy drugiej nitki jezdni ulicy Poznańskiej na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych stała w pobliżu krawędzi skrzyżowania wyżej opisanych dróg. Na skutek poszerzenia jezdni i budowy chodników, kapliczkę przeniesiono nieco dalej od jezdni na dawny teren ogródka przed domkiem dróżnika. Podczas przenoszenia pani Helena zaopiekowała się obrazem z kapliczki i oddała obraz Matki Bożej do przechowania w parafii Rzymskokatolickiej w Ożarowie. Po zakończeniu przebudowy jezdni zawiadomiła parafię Prawosławną na Woli w Warszawie, która dokonała konserwacji kapliczki. Księża prawosławni zawiesili obraz i odprawiono nabożeństwo w obecności pobliskich mieszkańców katolików i przybyłych z Warszawy na uroczystość osób prawosławnych. Obecnie opiekują się kapliczką prawosławni pracownicy pobliskiego Rynku Rolnego. Podczas robienia zdjęć w pewnych odstępach czasu widziałem palące się znicze i zmieniane dekoracje kwiatowe.
Ikona Matki Boga z kapliczki w Broniszach
Dziś, w czasie trwania okrutnej wojny na Ukrainie też palą się znicze przed obrazem Matki Bożej a na usta cisną się słowa ,,Akatystu ku czci Bogurodzicy”:
Witaj, całego świata ceno pojednania,
Witaj, przez którą tyran nieludzki wygnany ze swojego władztwa,
Witaj, odpędzająca tego, co dusze uwodzi,
Witaj, która obalasz nieprzyjaciół naszych,
Witaj, Oblubienico Dziewicza
Bądź pozdrowiona, jedyna nadziejo rozpaczających,
Bądź pozdrowiona, oblubienico nienaruszona
inż. Paweł Zdanowicz
Zapraszamy też do poznania historii innych kapliczek w Broniszach:
kapliczki przy Przyparkowej w Broniszach
kapliczki przy Krętej 1 róg Poznańskiej w Broniszach
kapliczki przy Piastowskiej w Broniszach
kapliczki Kilenów przy Piastowskiej w Broniszach, potem w Kotowicach
