Nie zebraliśmy za dużo materiałów o karczmie ale zachowany i wyeksploatowany jej budynek jest w opłakanym stanie i może zniknąć z mapy gminy. Liczymy, że czytelnicy uzupełnią nasze informacje.
Faktycznie poniższy tekst dotyczy całego skrzyżowania Wieruchowskiej z Sochaczewską. I tak wpis rozszerzył się na rodzinę Furmankiewiczów i Kuberskich.
Karczma
Budynek dawnej karczmy stoi w tym samym miejscu, gdzie stał grubo ponad 100 lat temu. Współcześnie stoi równolegle do ulicy Sochaczewskiej, z wejściem od strony północnej, szczytem do ulicy Wieruchowskiej biegnącej w kierunku Paschalina i Babic. Od strony zachodniej do budynku dawnej karczmy przyklejony jest mały budynek dawnej obórki, zamieniony na lokal mieszkalny.
Budynek dawnej karczmy z dawną obórka od strony zachodniej.
Karczma przed wojną należała do majątku Strzykuły a po nacjonalizacji stała się własnością utworzonego PGR-u.
Lokalizacja d. karczmy i kuźni na mapie
Budynek karczmy udało się zlokalizować na starych mapach. Karczma oznaczana jest kółeczkiem z chorągiewką.
Karczma w Wieruchowie na mapie Reymann’s Special Karte z 1910 roku. Mapa powstała w 1843 roku
Mapa Królestwa Polskiego 1914, Błonie
Topograficzna Mapa Królestwa Polskiego wydana w 1843 roku
W terenie wygląda to tak:
Zachowany budynek dawnej karczmy w Wieruchowie od strony południowo-wschodniej. Zdjęcie Paweł Zdanowicz, stan 2022.10.20
Budynek dawnej karczmy w Wieruchowie od strony wschodniej. Zdjęcie Paweł Zdanowicz, stan 2022.10.20
Budynek dawnej karczmy w Wieruchowie od strony zachodnio-południowej. Zdjęcie Grażyna Lipska-Zaremba, stan 2024.06.08
Budynek dawnej karczmy w Wieruchowie od strony północnej. Było to wejście do karczmy. Zdjęcia Piotra Kochanka z września 2024 roku
Dawna karczma pełniła funkcje mieszkalne. Najpierw mieszkał w niej kowal Edward Majewski, którego kuźnia stała po drugiej stronie ulicy Wieruchowskiej. W latach siedemdziesiątych mieszkało tam małżeństwo Bartosików – Lodzia i Józef nazywany „Kikusiem” (był niepełnosprawny po chorobie Heinego-Mediny). Nie mieli dzieci ale wychowywali syna Lodzi z poprzedniego związku (Kazimierz Wenzel – zginął tragicznie).
Potem otwarto w budynku dawnej karczmy sklep spożywczy, dopóki nie został wybudowany przez GS (Gminną Spółdzielnię) naprzeciwko pawilon w miejscu rozebranej kuźni. Sklep ogólnospożywczy w pawilonie GS wiele lat prowadziła pani Wanda Pepla, żona Lutka Pepli, których syn Daniel pomógł przy opisie kapliczki w Wieruchowie.
Z tym miejscem wiąże się rodzina Furmankiewiczów i Kuberskich
Rodzina Furmankiewiczów
Dom naprzeciwko wylotu ulicy Wieruchowskiej z adresem Sochaczewska 147,stojący tuż przy drodze należy do rodziny Furmankiewiczów.
W jednej linii z nim, aż do kępy drzew stoją kolejne zabudowania i domy (również stary, ponad stuletni).
Te zabudowania i ziemia należą do rodziny Furmankiewiczów.
Domy i ziemia Furmankiewiczów od Sochaczewskiej do kępy drzew gdzie w przeszłości był staw.
W miejscu domu stojącego przy jezdni stał jeszcze w latach siedemdziesiątych duży, długi, murowany dom pani Marianny Furmankiewicz z domu Kuberskiej (1889-1978), zwanej Babcią, ciotki Jerzego Kuberskiego urodzonego w Paschalinie w 1930 roku, syna Natalii z Żychlińskich i Wacława Kuberskiego.
Marianna Furmankiewicz miała troje dzieci: Władysława, Józefa i Zygmunta.
Współcześnie, w nowym budynku mieszka Zofia Ziółkowska, wnuczka Babci a córka Władysława.
Babcia kolekcjonowała gazety, zdjęcia, wzmianki o swoim bratanku Jerzym Kuberskim (1930-2007), który robił karierę polityczną jako członek PZPR od 1950 roku (wstąpił do partii gdy miał 20 lat). Miała też dużo albumów ze zdjęciami rodzinnymi i lubiła je pokazywać.
Wcześnie owdowiała. Jej mąż Jan Furmankiewicz (1886-1966) zmarł w wieku 80 lat w 1966 roku. Pochowana jest z mężem na cmentarzu w Babicach.
Płyty nagrobne Jana i Marianny Furmankiewiczów. Stan 2024 rok.
Obok pochowana jest też Florentyna z Pęcherzewskich Kuberska (1865-1943, matka Wacława Kuberskiego, babcia Jerzego Kuberskiego).
W tym domu rodzina Czesławy i Eugeniusza Michalczyków wynajmowała mieszkanie aż do 1972 roku, kiedy dostali lokal w blokach przy Obrońców Warszawy. Przy Sochaczewskiej urodziły się ich dzieci: Piotr i jego siostra Agnieszka. Pani Furmankiewicz była ich „przyszywaną” babcią. Dzieci bawiły się razem z Krzysztofem Furmankiewiczem, na „dołach” – stawie leżącym w małym zagajniku. Były to napełnione wodą wyrobiskach po żwirze i piasku. Pływało się na dętkach od traktora.
Krzysztof Furmankiewicz był synem Wacława, brata Jana, męża Babci. Urodził się w 1962 r. i miał 2 siostry Annę i Leokadię – Lodzię.
Wacław (1922-2018) i jego ojciec Szczepan (1888-1972) pochowani są na cmentarzu w Babicach.
Krzysztof miał syna Kamila i Paulinę, Kamil prowadzi zakład „Twój elektryk” pod adresem Sochaczewska 147. W głębi przy kępie drzew, jak widać na mapce załączonej na początku tekstu, zaznaczono współczesną firmę MOVIMY Pauliny Furmankiewicz – szkółkę języków obcych.
Rodzina Kuberskich
Jerzy Kuberski (m. in. minister oświaty w latach 1972-79) był związany z tym miejscem przez swą ciotkę Mariannę Furmankiewicz, od czasów gdy Wacław Kuberski, syn Józefa i Florentyny z Pęcherzewskich, jego ojciec – „warszawiak”, trzydziestoletni funkcjonariusz Policji Państwowej w Warszawie ożenił się w 1929 roku z 26.letnią Natalią Żychlińską, córką Józefa i Rozalii z Dobrzyńskich, mieszkającą w Paschalinie przy obecnej ulicy Ogrodniczej.
Dziadkowie Wacława Kuberskiego Napoleon i Marianna z Florczaków pochodzili z miejscowości Kurzeszyn leżącej obecnie w województwie łódzkim, powiecie rawskim, 70 km od Warszawy. W Kurzeszynie ich syn Józef zawarł w 1883 roku związek małżeński z Florentyną z Pęcherzewskich. Z kolei ich syn Wacław urodzony w 1899 roku mieszkał już w Paschalinie i poślubił mieszkającą tam Natalię Żychlińską w 1929 roku. Ślub odbył się w Warszawie.
Akt małżeństwa Wacława Kuberskiego z Natalią Żychlińską z 15 maja 1929 roku. Zgodę na ślub Wacławowi wydał Komendant Policji Państwowej w Warszawie. Świadkami byli: Kazimierz Kuberski, podoficer zawodowy WP w Modlinie i Jan Karasiewicz, funkcjonariusz Policji Państwowej w Warszawie
Natalia z Żychlińskich, siedzi urodzony w 1930 roku Jerzy Kuberski, Wacław Kuberski, mąż Natalii
Wacław i Natalia oraz matka Wacława Florentyna pochowani są na cmentarzu w Babicach.
Niedaleko dawnej karczmy i kuźni Edwarda Majewskiego, przy ulicy Ogrodniczej, po lewej stronie przy współczesnym numerze 72, stał drewniany dom Wacława i Natalii z Żychlińskich Kuberskich. Wacław i Natalia mieli dwóch synów: Jerzego urodzonego w 1930 roku i Mariana urodzonego w 1934 roku. Marian Kuberski mieszka z synem Jackiem po prawej stronie Ogrodniczej, naprzeciwko posesji o numerze 70. Marian z żoną Janiną ze Świątkowskich (Siemiątkowskich?) z Latchorzewa wychowali 3 synów Jacka urodzonego w 1962 roku (żona Joanna Jabłecka z Michałówka – Koprek), Jurka urodzonego w 1963 lub 64 roku (żona Renata Górniewska z Zielonek) i Adama urodzonego w 1969 roku (żona Agnieszka).
Starszy brat Mariana, Jerzy Kuberski miał jedyną córkę Annę, która poślubiła znanego dziennikarza muzycznego Korneliusza Pacudę, propagatora muzyki country. Mają dwóch synów Bartłomieja i Michała i wnuczkę Polę.
Natalia z Żychlińskich Kuberska (1903-1985) Wacław Kuberski (1899-1957). Płyty nagrobne z cmentarza w Babicach.
Kuźnia
Trochę inna sytuacja dotyczy kuźni. Budynek nie zachował się. W jego miejscu stoi dawny pawilon GS, w którym po przebudowie i odnowieniu mieści się sklep Groszek.
Groszek Bendyk Wieruchowska 157, Bendyk Sp. Jawna, Nowe Babice, Warszawska 278, Grzegorz Bendyk i Adam Łukawski, data rejestracji 2020.08.28. Zdjęcie Grażyna Lipska-Zaremba, stan 2024.04.28
Przy okazji wpisu o nieodległej kapliczce w Wieruchowie, Paweł Zdanowicz dokonał pewnych ustaleń dotyczących metalowych elementów kapliczki. Zaprowadziły go one do kowala Edmunda Majewskiego i jego kuźni w miejscu sklepu Groszek.
Ogrodzenie kapliczki stanowiły słupki betonowe, pomiędzy którymi były zamontowane przęsła z kutej stali. Te metalowe elementy oraz ozdobny krzyż wieńczący kapliczkę wykonał kowal Edmund Majewski.
Kuty, metalowy krzyż wieńczący kapliczkę.
Kuźnia Edwarda Majewskiego, znajdowała się w Wieruchowie w miejscu obecnego sklepu, frontem do ulicy Sochaczewskiej, przy skrzyżowaniu z ulicą Wieruchowską.
Do poszukiwań włączyli się Anna i Piotr Kochankowie i dzięki ich działaniom pan Paweł Zdanowicz uzyskał zdjęcia kowala Edwarda Majewskiego i wspomnienie pani Hanny Ostrowskiej, jego wnuczki.
Edward Majewski (1897-1979) w młodości
Wspomnienie Hanny Ostrowskiej
Mój Dziadek Edward Majewski urodził się 12 listopada 1897, zmarł 20 września 1979 r.
Mieszkał z Rodzicami w Pilaszkowie, ojciec Paweł, a mój Pradziadek był tam kowalem.
Potem Dziadek Edward poślubił Anielę z Kwiatkowskich z Wieruchowa i osiedlił się tam z żoną. Pracował jako kowal w kuźni, która stała w miejscu obecnego sklepu w Wieruchowie, na rogu ulic Wieruchowskiej i Sochaczewskiej.
Mój Dziadek pracował też jako kowal w Strzykułach, w majątku ziemskim, który w latach powojennych przekształcono w PGR. Został tam do emerytury i na pewno wykonywał różne prace na rzecz społeczności, m.in. przy kapliczkach. Kuźnia i inne warsztaty znajdowały się na terenie PGR-u zaraz za bramą wjazdową, po prawej stronie. Pierwszy to warsztat stolarski, a drugi kowalski.
W sprawie usytuowania warsztatów pamięć może mnie zawodzić, natomiast pamiętam dobrze, że naszego Dziadzię Edzia bardzo z bratem kochaliśmy, a On kochał nas i Rodzinę. Był Człowiekiem bardzo spokojnym, zawsze uśmiechniętym i uczynnym. Taki pozostanie w mojej pamięci.
wnuczka Edwarda Majewskiego
Hanna Ostrowska
Edward Majewski (1897-1979)
W miejscu rozebranej kuźni stoi dawny pawilon GS-u. Obecnie funkcjonuje w nim sklep Groszek.
Zdjęcie Grażyna Lipska-Zaremba. Stan 2024.06.08
Dawna karczma i miejsce po niezachowanej kuźni (obecnie sklep Groszek) tak prezentują się w terenie:
Po prawej była kuźnia jest Groszek, po lewej dawna karczma. Zdjęcie Grażyna Lipska-Zaremba, stan 2024.04.28
Jeśli ktoś posiada stare zdjęcia karczmy, może też kuźni, to bardzo prosimy o udostępnienie. Czekamy też na informacje o właścicielach i mieszkańcach tego miejsca.