Kapliczka z figurką Najświętszej Marii Panny Niepokalanej jest usytuowana przy rondzie w Pogroszewie, z którego prowadzą drogi do Borzęcina, Myszczyna i Pilaszkowa, do Koprek oraz do Umiastowa. Jest to teren parafii św. Wincentego Ferreriusza w Borzęcinie, w dekanacie laseckim, w sołectwie Pogroszew, Gmina Ożarów Mazowiecki.
Współczesny wygląd kapliczki przedstawia fotografia wykonana w dniu 24.02 2020 r. Na dzień dzisiejszy kapliczka jest w dobrym stanie technicznym. Obecny wygląd kapliczki zawdzięczamy remontowi przeprowadzonemu w 2004 roku. Dzięki pani Katarzynie Soduł udało się odtworzyć historię kapliczki oraz zobaczyć jej pierwotny wygląd na zdjęciach z zasobów rodzinnych pani Katarzyny. Tu chciałbym przedstawić tekst i zdjęcia nadesłane przez panią Katarzynę, byłą mieszkankę Pogroszewa.
W miejscowości Pogroszew przy skrzyżowaniu ulic Rataja i Nowowiejskiej usytuowana jest kapliczka. Z opowiadań Pani Marianny Kacperczyk, 93-letniej mieszkanki Pogroszew Kolonia poznaliśmy historię kapliczki.
Została wybudowana około 1930 roku. Pani Marianna wspomina, że przed wojną mieszkańcy wsi zezwolili na polowanie, aby myśliwi mogli je zorganizować na pogroszewskich polach. Myśliwi w dowód wdzięczności przekazali pieniądze dla wsi. Za te pieniądze mieszkańcy postanowili wybudować kapliczkę przy skrzyżowaniu dróg.
W 2004 roku przeprowadzony został remont kapliczki. Ze względu na jej fatalny stan postanowiono, że górna część zostanie zbudowana z nowej cegły. Cokół pozostał nienaruszony. Kapliczka została obłożona płytkami klinkierowymi. Remont ufundowali mieszkańcy wsi Pogroszew.
Forma architektoniczna omawianej kapliczki pochodzącej z okresu międzywojennego przypomina kapliczkę z Myszczyna wybudowanej w 1899 roku. Głowica kapliczki oraz łukowe nisze mogły być wzorowane na formach kapliczki w Myszczynie, której jeszcze bogatsze zdobienia, obecnie w opłakanym stanie, można zobaczyć pod prowizorycznym daszkiem. Kapliczka w Myszczynie wciąż oczekuje na gruntowną i fachową renowację.
Wracając do starej kapliczki w Pogroszewie należy podkreślić, że posiadała ona zdobienie górnej części cokołu widoczne na zdjęciu nr 2 i 3 oraz w zwieńczeniu betonowy krzyż pochodzący z kapliczki widocznej na starym zdjęciu, istniejący do dzisiaj.
Datę budowy kapliczki stojącej przy rondzie w Pogroszewie określoną przez panią Mariannę Kacperczyk na około 1930 rok może potwierdzać podobna w formie zdobień kapliczka w Kaputach ufundowana przez pana Jana Pietrzaka w 1925 roku. Można przypuszczać, że mistrzem budowy kapliczek w Kaputach i Pogroszewie mógł być ten sam rzemieślnik natomiast pierwowzorem mogła być kapliczka w Myszczynie.
Wszystkie wspomniane kapliczki były wymurowane z czerwonej cegły pochodzącej z pobliskich cegielni, głównie z Kopytowa, otynkowane zaprawą wapienną ze sztukaterią wykonaną z tej samej zaprawy. Pogroszewska kapliczka, tak jak jej siostrzane w architekturze ma również długą tradycję majówek – nabożeństw do Najświętszej Marii Panny. Okoliczni mieszkańcy wspominają jeszcze te ludowe nabożeństwa, które dziś trudno byłoby zorganizować z powodu dużego ruchu ulicznego i małej przestrzeni pozostawionej przy kapliczce po wybudowaniu nowego skrzyżowania.
Mam ufność, że ten opis i fotografie przypomną historię i pomogą w dalszym pielęgnowaniu tradycji opieki nad kapliczką. Może spowodują też krótkie westchnienie modlitewne z pochwaleniem Pana Boga przez osoby przechodzące lub przejeżdżające obok kapliczki.
inż. Paweł Zdanowicz
