Ożarów Mazowiecki (do 31 grudnia 1966 Ożarów-Franciszków) – miasto w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie warszawskim zachodnim, w aglomeracji warszawskiej, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ożarów Mazowiecki i powiatu. Miasto położone jest na Równinie Łowicko-Błońskiej nad Kanałem Ożarowskim.
Od 1 stycznia 2006 roku miasto jest siedzibą starostwa powiatu warszawskiego zachodniego.
Szacunkowa liczba mieszkańców to 23 000.
Osadnictwo na terenie dzisiejszego Ożarowa Mazowieckiego może sięgać IX wieku p.n.e. Osiedlano się tutaj ze względu na bardzo wysokiej jakości gleby – czarne ziemie, które sprzyjały rozwijaniu rolnictwa. Pierwsze zapisy dotyczące terenów obecnego Ożarowa Mazowieckiego pochodzą z czasów Kazimierza Wielkiego i są datowane na 1342. Nazwa wsi Pożarowy pojawia się ok. 1414 i 1440, wiadomo że 1475 była to wieś książęca. W 1530 Pożarowy należały do starostwa warszawskiego. W XVI i XVII w. Pożarowy były jedną z większych wsi w dzisiejszym powiecie warszawskim zachodnim, od 1619 stanowiły dożywotnią dzierżawę Zofii Warszyckiej, wojewodziny podlaskiej. Od końca XVI w. zaczęto używać nazwy Ożarów. Wojny szwedzkie całkowicie zniszczyły wieś. Spis w 1827 odnotowywał istnienie 32 domostw zasiedlonych przez 257 mieszkańców. W 1864 ukaz carski przekazał część tutejszej ziemi chłopstwu, piętnaście lat później folwark w Ożarowie został wydzielony z dóbr Borzęcin. Z zapisów wynika, że stanowił on 1100 mórg, z czego sama osada 138 mórg.
W 1901 we wschodniej części wsi Franciszków z funduszy przemysłowca Kazimierza Ansgarego Kamińskiego powstała huta szkła.
Od 1903 na linii Kolei Warszawsko-Kaliskiej powstał przystanek pasażerski Franciszków.
W 1906 w sąsiednim Ołtarzewie powstało Towarzystwo Przyjaciół Ołtarzewa, którego zadaniem był rozwój wsi.
Rokiem przełomowym dla osady był 1911, kiedy to powstała spółka akcyjna „Miasto Ogród”, której zadaniem była budowa kolonii domów jednorodzinnych. Warszawski prawnik i publicysta Wincenty Majewski (1841–1930) na 33 hektarach ziemi (ok. 60 mórg) nakazał parcelację gruntu na 142 działki budowlane z szachownicowym układem ulic. Ulice te obsadzono drzewami owocowymi, których plony sprzedawano, a uzyskane fundusze przeznaczano na meliorację okolicy i inwestycje komunalne.
W 1926 Wincenty Majewski zainicjował powstanie Towarzystwa Przyjaciół Ożarowa, które przejęło spółkę „Miasto Ogród”. Mniej więcej w tym czasie rozpoczęto regulację niewielkiej strugi Ożarówki.
Około 1930 między Macierzyszem a Święcicami powstał Kanał Ożarowski.
Na 1927 datuje się przybycie do Ożarowa Pallotynów, którzy otrzymali w darze dwór Kierbedziów w połowie wynajmowany przez Kasprzyckich i przebudowali go na kaplicę. Była to filia kościoła parafialnego w Żbikowie.
W 1929 powstała fabryka kabli pod nazwą „Polskie Fabryki Kabli i Walcownie Miedzi Sp. Akc”. W 1927 i 1931 miały miejsce strajki pracowników fabryki. W 1930 w Kcyni zmarł Wincenty Majewski.
W 1932 została wybudowana pierwsza szkoła powszechna, dobra Zientarówka poddano parcelacji.
W 1939 arcybiskup Stanisław Gall erygował parafię Ożarów z siedzibą w Ołtarzewie.
Podczas wojny obronnej we wrześniu 1939 na zachód od Ołtarzewa miała miejsce bitwa Armii Łódź i Armii Poznań z nacierającymi wojskami niemieckimi, zginęło ok. 1000 żołnierzy, w tym Stanisław Klimek, Artur Radziwiłł i trudna do określenia liczba cywili m.in. Marian Buczek.
W 1944, po upadku powstania warszawskiego, Niemcy zorganizowali w Ożarowie dwa obozy przejściowe dla ludności cywilnej: w hucie szkła (filia Dulagu 121 Pruszków) i w fabryce kabli. W fabryce kabli przebywało jednorazowo ok. 6 tys. osób.
3 października 1944 roku w dworku Reicherów w Ożarowie (znajdującym się w rejonie skrzyżowania dzisiejszych ulic Poniatowskiego i Obrońców Warszawy) podpisano kapitulację powstania warszawskiego.
W 1945 roku miejscowość liczyła 2750 mieszkańców.
W 1952 nastąpiła elektryfikacja linii kolejowej.
1 stycznia 1957 Ożarów-Franciszków otrzymał status osiedla miejskiego. W 1961 do Ożarowa-Franciszkowa przyłączono Ołtarzew, osiedle miało powierzchnię 10,19 km² i zamieszkiwane było przez 5752 mieszkańców.
Wraz z nadaniem praw miejskich 1 stycznia 1967 zmieniono nazwę, do nazwy Ożarów dodano człon Mazowiecki. W skład miasta nie weszła część Ożarowa położona bliżej Warszawy, aby uniknąć pomyłek zaczęto ją nazywać Ożarów-Wieś (obecnie część miasta).
W roku 1968 oddano do użytku pierwszy pawilon handlowy.
W 1978 Fabryka Kabli im. Mariana Buczka podpisała umowę kapitałową z francuską firmą SAT/SERETE i rozpoczęła produkcję kabli telekomunikacyjnych. W najlepszym okresie fabryka zatrudniała prawie 1800 pracowników.
W 1980 miało miejsce uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę kościoła pw. Miłosierdzia Bożego i Najświętszej Marii Panny Matki Emanuela (od 6 czerwca 1997 jest to Sanktuarium Bożego Miłosierdzia).
Od 1985 działał w Ożarowie Uniwersytet Ludowy, pallotyńskie Wyższe Seminarium Duchowne w Ołtarzewie obecnie leży w granicach miasta Ożarów Mazowiecki.
W 1990 zatwierdzono obowiązujący herb miasta.
19 lutego 2003, po 306 dniach protestu pracowników zlikwidowano Fabrykę Kabli. Na jej terenie znajduje się obecnie specjalna strefa ekonomiczna EURO-PARK WISŁOSAN.
Od 2006 w obiektach administracyjnych znajduje się m.in. siedziba starostwa powiatu warszawskiego zachodniego. W ramach SSE funkcjonują firmy: WB Electronics, Vigo System, Panattoni Park Ożarów II oraz ZFP INWESTYCJE sp. z o.o. W Ożarowie Mazowieckim ma swoje biuro i bazę sprzętu firma Keller Polska Sp. z o.o. W samym centrum miasta mieści się centrum konferencyjne i hotel MCC Mazurkas.
Z dniem 1 stycznia 2014 w granice Ożarowa Mazowieckiego włączono sołectwo Ożarów-Wieś.
W 2017 roku minęło 50 lat od nadania praw miejskich.
Źródło:
Ożarów Mazowiecki w Wikipedii.
W Józefowie wchodzącym w skład gminy Ożarów Mazowiecki, w 1865 powstała na terenie dóbr Płochocin, zbudowana przez braci Przeworskich, pierwsza w Królestwie Kongresowym Cukrownia „Józefów” wraz z fabryką drożdży a także wytwórnią spirytusu. W 1875 cukrownia stała się własnością Towarzystwa Akcyjnego Fabryki Cukru i Rafinerii i kilka lat później był to jeden z pierwszych w Europie zakładów posiadających kompletne oświetlenie elektryczne. Po pożarze w 1947 cukrownia zaprzestała produkcji.
Już w tym samym roku rozpoczęła się tu produkcja gliceryny, od 1949 pod nazwą Mazowieckie Zakłady Przemysłu Drożdżowego.
W 1951 uruchomiono tu drożdżownię, powoli wycofując się z produkcji gliceryny.
W latach 1964-1965 powstała tu leżakownia wódek gatunkowych – tu powstał słynny Jarzębiak. Od 1969 działa dział rektyfikacji i zaczyna się produkcja własnego spirytusu, a od 1972 działa własna rozlewnia.
W 1990 wyodrębnia się Mazowiecka Wytwórnia Wódek i Drożdży Polmos w Józefowie koło Błonia, od 1 lipca 1991 samodzielne przedsiębiorstwo. Od 1994 jako jeden z 4 producentów w Europie produkuje dla The Pierre Smirnoff Company wódkę Smirnoff.
Źródło:
Gmina Ożarów Mazowiecki w Wikipedii.
O współczesnym Ożarowie Mazowieckim można przeczytać w narracji do filmu z 2018 roku:
„Dzisiejszy Ożarów to bardzo dynamicznie rozwijająca się gmina, w której ciągle przybywa mieszkańców. Jest to gmina ludzi młodych, dlatego nieustannie inwestuje się tutaj w nowe przedszkola i szkoły, które cieszą przede wszystkim rodziny z małymi dziećmi. W placówkach oświatowych, wyposażonych w nowoczesny sprzęt, uczniowie mogą korzystać z całej gamy dodatkowych zajęć i kółek zainteresowań. To szkoły, które stawiają na przyszłość, dlatego popularnością cieszą się tutaj np. zajęcia z robotyki. Tym bardziej, że to właśnie na terenie tej gminy powstały podzespoły do słynnego łazika Curiosity, który przesyłał nam zdjęcia z Marsa. Doskonała lokalizacja i otwartość na nowe wyzwania, dogodne warunki do inwestowania sprawiają, że w Ożarowie mają swoje siedziby liczne firmy o zasięgu lokalnym, krajowym i międzynarodowym. Poczynając od największej w regionie warszawskim giełdy spożywczej po firmy logistyczne, nowoczesne technologie i wiele innych. Ci, którzy marzą o lataniu powinni koniecznie odwiedzić Flyspot. Tu w tunelach aerodynamicznych można poczuć się jak ptak, a ci, którzy chcieliby zostać pilotami, mogą skorzystać z symulatora lotu. To prawdziwa przygoda dla tych bardziej i mniej odważnych! W Ożarowie naprawdę wiele się dzieje. Aktywni mieszkańcy i turyści mogą skorzystać z licznych siłowni zewnętrznych, placów zabaw, ścieżek pieszo-rowerowych, pływalni miejskiej i hali sportowych. Największe wrażenie robi wybudowana niedawno Hala Widowiskowo – Sportowa w Kręczkach. Działa tu też klub sportowy Ożarowianka, w którym swoje miejsce znajdą wszyscy miłośnicy futbolu. Działalnością kulturalną zajmuje się Miejska Biblioteka, gdzie odbywają się spotkania uniwersytetu trzeciego wieku. Jego członkowie to niezwykle aktywni ludzie, którzy spotykają się na zajęciach i wykładach, uprawiają jogę i pilates, a także organizują wspólne wycieczki nie tylko krajowe, ale i zagraniczne. Widać, że jest w ożarowskich seniorach wielka chęć do działania! W bibliotece mieści się też Lokalne Centrum Kompetencji, z którego korzysta głównie młodzież, ale także ludzie starsi. Można tu bezpłatnie skorzystać z dostępu do internetu oraz podszkolić swoje umiejętności informatyczne. Gdzie jeszcze można spędzić czas? Na pewno w Ołtarzewie, gdzie księża pallotyni od wielu lat prowadzą działalność kulturalno-konferencyjną. To miejsce, które tętni życiem. Odbywają się tutaj koncerty, spektakle teatralne, pokazy filmowe. Warto zajrzeć i nakarmić ducha. Ożarów to miejsce, w którym nie można się nudzić!”
